21.Yüzyıl Yetkinlikleri
Çocuklarımıza ne olmak istiyorsun diye sorulan yanlış bir soru var. Eğer bu soruyu soran olursa cevabı "iyi insan olmak istiyorum"dur. Doğru soru “ne yapmak istiyorsun? Bu dünyada neyi değiştireceksin?" olmalı. Çocuklarımızı kendi eğitimlerinin tasarımcısı yapmak için 21.yüzyılın yetkinlik ve becerilerini kazanmalarını sağlamalıyız.
Yetkinlikler içerikten daha önemli hale geldi.
Öğrencilere, akademik müfredatların yanında hayata hazırlayan profesyonel gelişim de diyebileceğimiz içeriklerin verilmesi, iş dünyasının ihtiyaçlarını dikkate alarak yetkinlikleri geliştirmek artık bir zorunluluk haline geldi.
Dünyayı şekillendiren en büyük sorunlar aslında en büyük fırsat alanlarıdır.
-Küresel ekonomik gücün kayması
-Demografik değişimler
-Şehirleşmenin hızlanması
-Teknolojik gelişmeler
-İklim değişikliği ve kaynakların azalması
Çocuklar ve gençler için esas bu trendler önemli çünkü geleceğe bu trendler şekil verecek. Dolayısıyla bu trendlerin farkında olmazsak çocukları geleceğe nasıl hazırlayabiliriz ya da çocuklar ve gençler farkında olmazsa kendilerini geleceğe nasıl hazırlayabilir.
Çocukları ve gençleri üniversite sonrası neler bekliyor? 10-20 defa iş değiştirecekler, üniversite diplomasının geçerliliği 5 yıl olacak, şimdiki mesleklerin birçoğu olmayacak, birçok yeni meslek doğacak (isimlerinin önemi yok), ilerideki sorunları çözebilen iş alanları olacak. Kendi dünyalarında karşılarına çıkan problemleri yine kendileri çözmek zorunda olacağından anahtar rolündeki yetkinlikler ve becerilere sahip olmaları bir o kadar önemli olacak.
- Geleceğin geçer akçesi adaptasyon ve evrilebilme yetkinliği olacak.
- En güçlü olan, en zeki olan, en hızlı olan değil adapte olabilenler kazanacak.
- Burada karşımıza 21. Yüzyıl yetkinlikleri denilen kavram çıkıyor.
Araştırmalar ve yapılan çalışmalarda 21. yüzyıl yetkinliklerin 3 ana başlıkta inceleyebiliriz.
Öğrenme ve inovasyon
- Yaratıcılık ve inovasyon
- Eleştirel düşünme ve problem çözme
- İletişim ve işbirliği
Bilgi Medya ve Teknoloji
- Bilgi okuryazarlığı
- Medya okuryazarlığı
- Bilişim ve iletişim teknolojileri okuryazarlığı
Yaşam ve Kariyer
- Esneklik ve uyum sağlayabilme
- İnisiyatif alma ve öz yönlendirme
- Sosyal ve kültürler arası yetkinlikler
- Üretkenlik ve hesap verebilirlik
- Liderlik ve sorumluluk
Çocuklara sınıfta ders anlatmayı bırakıp dur, sus demek yerine onlara iyi soru sormayı öğretmeliyiz, yaratıcılıklarını tetiklemeye çalışmalıyız, insan yönetimi, sosyal ve duygusal zeka tarafları üzerinde çalışmalıyız.
Kurumlar geçen yüzyılda çalışanlardan itaat, itinalı çalışma (titizlik) ve zeka bekliyorlardı. Artık bu yüzyılda inisiyatif alabilen, girişimci, tutkulu, yaratıcı, hırs ve heyecanı olan çalışanlar istiyorlar. 21. Yüzyılın geçer akçeleri artık bunlar.
Çocuklar ileride hangi üniversitenin hangi programına giderse gitsin aşağıdaki 2 ana konuda kendi farklılıklarını oluştururlarsa işlevsizler sınıfı içerisinde yer almayacaklardır.
1) Yetkinliklerini Geliştirme
İletişim, aktif dinleme, grup çalışması, sunum teknikleri, zaman yönetimi , stres yönetimi, proje yönetimi, planlama…
2) Kendilerini aşağıdaki alanlarda farklılaştırma
Level1 | Level2 | Level3 | |
Dil | Türkçe | İngilizce | Rusça, Çince |
Bilgisayar | Word | Excel | VBA, Python |
Sektörü tanımak | Proje | Staj | Yarı zamanlı çalışma |
Dünyayı tanıma | Ders | Değişim | Çalışma |
Çok Yönlülük | Sertifika | Kulüpler | Hobiler, kitaplar |
Level1’de kalanlara kimse iş vermez, ancak belki asgari ücretli iş bulabilirler. Ülkemizde üniversite mezunlarının % 80-90 kadarı maalesef bu grupta yer alıyor.
Level2’de ve Level3’te esas fark ortaya çıkıyor.
Çocuklar, bir yandan soft skills diye tabir edilen ince becerilere, bir yandan da hard skills diye tabir edilen teknik beceriler edinilerek iş dünyası için aranan niteliklere sahip olmalılar.
STK’larda, yeni girişimlerde, öğrenci kulüplerinde gönüllü çalışarak, pis iş temiz iş, az para çok para demeden, garsonluk yaparak, tezgahtarlık yaparak, her bulduğu fırsatta çalışarak yetkinliklerini geliştirmeliler. Aileler çocuklarına liseden itibaren paralı parasız demeden çalışma imkanları sunmalılar.
Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları doğrultusunda, girişimciliği ve sosyal inovasyonu temel olarak alan kariyer planlama odaklı farkındalık oluşturma eğitimleri, stajları, proje çalışmaları gibi her fırsatı değerlendirmeleri için çocuklara bu imkanlar aileler tarafından araştırılarak sunulmalı. Ancak bu sayede çocukları kendi dönemleri için gerekli donanımlara sahip bireyler haline getirebiliriz.
Kaynaklar :
Prof.Dr. Erhan Erkut sunumları
www.p21.org